انتخاب: جاوید قربان اوغلی، دیپلمات بازنشسته، درباره برخوردهای ایران و آمریکا در سوریه به «انتخاب» گفت: این برخوردها ربطی به چین و عربستان ندارد؛ مسئله‌ای که در سوریه در جریان است اتفاق تازه‌ای نیست، تازه بودن آن تشدید آن است که بعد از توافق ایران و عربستان، از نظر ایران اینگونه است که ایران می‌خواهد به رقبای منطقه‌ای و آمریکایی‌ها نشان دهد که درست است نرمشی در سیاست خارجی مانند عربستان انجام داده است، اما به معنای این نیست که بخواهد نفوذ منطقه‌ای را کنار بگذارد و یا به تعبیری برجام ۲ را اجرا کند. این از نگاه ایران است. این درگیری‌ها نیز از سال ۲۰۱۷ در جریان است.
وی در ادامه نسبت به رفتار آمریکا در مواجهه با ایران در کشورهای منطقه افزود: این مسئله در ۳ وجه قابل بررسی است اول تقابل آمریکا با نفوذ منطقه‌ای ایران در سوریه و عراق و لبنان و یمن که در این بین تنها جایی که تقابل جدیست سوریه و لبنان است که مرکز تمرکز درگیری ایران و آمریکاست. با تصور آمریکایی‌ها ایران می‌خواهد یک کریدور درست کند که از ایران به سمت نیروهای نیابتی در لبنان می‌رسد و کمک تسلیحاتی را گسترش دهد. این‌ها نمی‌خواهند این دالان شکل بگیرد و اگر این کار صورت بگیرد ایران می‌تواند اسراییل را جدی‌تر تهدید کند. ایران فارغ از این مسائل با این کار به مدیترانه می‌رسد. وجه سوم مسئله خود آمریکاست؛ آمریکا بالاخره می‌خواهد در تمام دنیا حضور داشته باشد الان هم اگر از خلیج‌فارس می‌رود آنجا را به‌دست نیروهای متحد خود می‌سپارد. آنطور که من می‌دانم در سوریه نیز دو پایگاه بزرگ دارند و ایران نیز آن پایگاه‌ها را می‌زند. ایران هم با هدف ناامن کردن شرکت‌های آمریکایی در این مناطق درگیر می‌شود. هرچند نه آمریکا نه ایران خواستار تشدید این نزاع نیستند و بایدن صراحتا گفت که ما متناسب با اقدامات ایران پاسخ خواهیم داد. به این معنا که آمریکایی‌ها خواستار جنگ بیشتر نیستند، چون تمرکزشان بر روی اوکراین است.
قربان اوغلی سپس درباره نفوذ عربستان در سوریه اشاره کرد: عربستان بر روی مسئله کشورهای منطقه حساس است و در راستای نفوذ منطقه‌ای ایران در سوریه و دیگر کشورها عربستان در کنار اسراییل است. اما با توجه به اینکه سوریه بعد از پایان جنگ داخلی نیاز به منابع جدی برای بازسازی دارد امارات و عربستان در صدد مشارکت اقتصادی هستند و خطر برای ایران در اینجاست که اسد جذب عربستان شود. هرچند سوریه از ایران دور نخواهد شد، اما ممکن است به سمت اعراب نیز برود.
قربان اوغلی درباره احتمال دخالت امنیتی آمریکا در منطقه به جهت برهم زدن اهداف چین گفت: بنظر من این اتفاق نمی‌افتد، چون چینی‌ها گام بلندی برای یک اقدام سیاسی در خاورمیانه ندارند، کارهایی هم که با عربستان انجام می‌دهند بیشتر اهداف اقتصادی دارد یا سیاسی و برخلاف روسیه که نگاه سیاسی و امنیتی به خاورمیانه دارد، چینی‌ها دنبال منافع اقتصادی‌اند و خاورمیانه محل رقابت بین آمریکا و چین نیست. از طرفی چینی‌ها دنبال این نیستند که حساسیت آمریکا را نسبت به خود افزایش دهند. اگر چنانچه وزیر خارجه چین هم به سوریه می‌رود به دنبال این است که به علت نیاز سوریه به بازسازی دنبال منافع اقتصادی بگردند.
تبادل نظر